Μυοπεριτονιακός πόνος (Trigger Point)

Ο μυοπεριτονιακός ή μυογενής πόνος, σημαίνει πόνος που προέρχεται από τους μύες και την περιτονία (ο υμένας που καλύπτει και συνδέει τους μυες). Ο μυοπεριτονιακός πόνος είναι πιθανώς ένας από τους λιγότερο κατανοητούς και συχνά εσφαλμένα διαγνωσμένους τύπους πόνου. Είναι επίσης μια από τις πιο συνηθισμένες πηγές πόνου και έχει ως αποτέλεσμα έναν τεράστιο αριθμό  επισκέψεων σε γιατρούς, χαμένες ημέρες από την εργασία και αποχή από δυναμικές δραστηριότητες.

Τα συμπτώματα του μυοπεριτονιακού πόνου μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με τη θέση και τη σοβαρότητα του προβλήματος. Οι άνθρωποι που πάσχουν από μυοπεριτονιακό πόνο συχνά αναφέρουν βαθύ πόνο που μπορεί να είναι είτε σταθερός είτε διαλειμματικός. Συνήθως, προκαλείται από τη χρήση του επηρεασμένου μυός ή της αντίστοιχης μυϊκής ομάδας. Αυτό μπορεί να συνοδεύεται από πόνο, αδυναμία, μυρμήγκιασμα, αυξημένη ή μειωμένη εφίδρωση, δυσκαμψία, δυσκολία στον ύπνο ή ζαλάδα. Ο μυοπεριτονιακός πόνος μπορεί επίσης να πυροδοτηθεί από παρατεταμένη καθιστή ή όρθια θέση, επαναλαμβανόμενες δραστηριότητες όπως η δακτυλογράφηση, κρύο ή υγρό καιρό, έκθεση σε κρύο ρεύμα ή ψυχολογικό στρες.

Σχετικά με τα μυοπεριτονιακά σημεία πυροδότησης (trigger points)

Υπάρχουν πάνω από 600 σκελετικοί μύες στο ανθρώπινο σώμα και κάθε ένας ξεχωριστά μπορεί να αναπτύξει αυτό που, κατά την αντίστοιχη θεωρεία, ονομάζεται μυοπεριτονικακό σημείο πυροδότησης πόνου, ευρέως γνωστά ως trigger points. Τα trigger points είναι “ευαίσθητες νευρικές απολήξεις” οι οποίες προκαλούν την υπερευαισθησία των μυών.

Αυτή η νευρική διεγερσιμότητα έχει ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη σφιχτών ινών του μυ ή της περιτονίας που, όταν πιέζονται, προκαλούν τοπικό πόνο, καθώς και αναφερόμενο πόνο σε άλλο σημείο του σώματος με σταθερά μοτίβα κατανομής των συμπτωμάτων.

Αυτός ο αναφερόμενος πόνος είναι πολύ σημαντικός και αν ο γιατρός είναι εξοικειωμένος με τα trigger points και τα μοτίβα κατανομής τους, θα είναι πολύ γρήγορα σε θέση να διαγνώσει το πρόβλημα και να προσφέρει λύσεις.

Υπάρχουν ορισμένα βασικά και σημαντικά χαρακτηριστικά των trigger points, τα οποία είναι:

• Ένα trigger point είναι ευερέθιστο όταν πιέζεται σταθερά.
• Ο μυς στον οποίο δραστηριοποιείται το trigger point είναι αδύναμος σε σύγκριση με τον φυσιολογικό στην αντίθετη πλευρά του σώματος.
• Τα σημεία πυροδότησης σε ένα μυ κάνουν το μυ βραχύτερο από το φυσιολογικό και  συμβάλουν σε περιορισμένο εύρος κίνησης.
• Ο μυς έχει σφιχτές ίνες που είναι αισθητές στο κυρίως σώμα του μυός.
• Όταν αυτές οι σφιχτές ίνες μαλάσωνται ή πιέζονται σταθερά προκαλούν συνήθως ακούσιες συσπάσεις των μυών και το άτομο μπορεί να έχει απότομη απόκριση στο ερέθισμα, όπως αντανακλαστική κίνηση μακριά από τον πόνο.
• Τα σημεία ενεργοποίησης έχουν ένα τυπικό μοτίβο αναφοράς και κατανομής του πόνου.
• Τα trigger points είναι γενικώς πολύ συνηθισμένα.

Τα σημεία πυροδότησης είναι ουσιαστικά περιοχές νευρικής υπερδιέγερσης εντός του μυός και μπορεί να υπάρχουν σε δύο διαφορετικές καταστάσεις:

-Λανθάνον

Ένα λανθάνον σημείο πυροδότησης δεν προκαλεί πόνο σε κατάσταση ηρεμίας, αλλά μπορεί να περιορίσει την κίνηση ή να προκαλεί μυϊκή αδυναμία. Ο ασθενής που παρουσιάζει μυϊκούς περιορισμούς ή αδυναμία μπορεί να αντιληφθεί τον πόνο που προέρχεται από ένα λανθάνον σημείο πυροδότησης μόνο όταν εφαρμόζεται πίεση απευθείας πάνω από το σημείο.

-Ενεργό

Ένα ενεργό σημείο πυροδότησης προκαλεί πόνο σε ηρεμία. Είναι ευερέθιστο στην ψηλάφηση με αναφερόμενο μοτίβο πόνου που είναι παρόμοιο με το σύμπτωμα του ασθενούς. Αυτός ο αναφερόμενος πόνος δεν γίνεται αισθητός στην περιοχή του σημείου πυροδότησης, αλλά απομακρισμένα από αυτό. Ο πόνος συχνά περιγράφεται ως αντανάκλαση ή ακτινοβολία.

Αιτίες πρόκλησης μυοπεριτονιακού πόνου

Τα μυοπεριτονιακά σημεία πυροδότησης πόνου μπορεί να εμφανιστούν για πολλούς διαφορετικούς λόγους, ωστόσο, οι πιο συνήθεις είναι ο τραυματισμός ή κάκωση του μυός και οξεία ή χρόνια υπέρχρηση που προκαλεί μυϊκή βλάβη ή δυσλειτουργία. Η υπέρχρηση συμβαίνει όταν ένας μυς χρησιμοποιείται με ακατάλληλο τρόπο, μεταφέροντας υπερβολική πίεση στις μυϊκές ίνες. 

Αυτοί οι μύες συχνά θα αντιδράσουν, στο στρες που δεν είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν, αναπτύσσοντας σημεία πυροδότησης πόνου. Εάν αυτή η διαδικασία επαναλαμβάνεται, χωρίς καμία αποτελεσματική αντιμετώπιση, μπορεί να αναπτυχθούν προσαρμοστικές αλλαγές σε πολλαπλές περιοχές του σώματος, καθιστώντας το πρόβλημα πιο ευρύ και σύνθετο. Αυτή η κλινική εικόνα αναφέρεται συχνά ως σύνδρομο μυοπεριτονιακού πόνου.

Θεραπεία σημείων πυροδότησης

Ο πιο σημαντικός τρόπος αντιμετώπισης των σημείων πυροδότησης είναι η διέγερση!

Τα σημεία πυροδότησης πρέπει να διεγερθούν μέσα από νευροφυσιολογικούς μηχανισμούς για να θεραπευτούν. Αυτή η διέγερση μπορεί να επιτευχθεί με πολλούς διαφορετικούς τρόπους, ωστόσο το πιο σημαντικό είναι η διατήρηση της ελαστικότητας στην επηρεαζόμενη μυϊκή ομάδα.

Η διάταση του μυός πράγματι μπορεί να είναι πολύ οδυνηρή, στην πραγματικότητα, συχνά είναι τόσο επώδυνη ώστε δεν επιτρέπει την διάταση του μυος σε οποιοδήποτε βαθμό.

Σε αυτές τις περιπτώσεις είναι όπου η χρήση της ξηράς βελόνας μπορεί να είναι ζωτικής σημασίας για την αποκατάσταση των προβλημάτων μυοπεριτονιακού πόνου.

Η βελόνα προκαλεί άμεση χαλάρωση, του προσβεβλημένου μυός, λόγω της επίδρασης του “μικρο-τραύματος” στην απελευθέρωση των νευροφυσιολογικών επιδράσεων καταστέλλοντας την υπερδιέγερση του μυός.

Αυτή η χαλάρωση στη συνέχεια θα μειώσει, σε ένα βαθμό, τον μυϊκό σπασμό και κατά συνέπεια θα αυξήσει την ελαστικότητα της επηρεασμένης μυϊκής ομάδας.

Ο βελονισμός για τη θεραπεία του μυοπεριτονιακού πόνου χρησιμοποιείται για τουλάχιστον 50 χρόνια στη Δυτική Ιατρική. Σε έμπειρα και ειδικευμένα χέρια, είναι ασφαλές, αποτελεσματικό και συχνά παρέχει μακροχρόνια ανακούφιση από τον πόνο. Εφαρμόζεται κυρίως από μέλη της Ένωσης Βελονιστών του Βρετανικού Συλλόγου Φυσικοθεραπευτών, που έχουν ως κύριο πεδίο ενδιαφέροντος τον Βελονισμό.

Η ένωση αριθμεί περίπου 6.000 μέλη, τα περισσότερα από τα οποία ασκούν κυρίως τον Βιοϊατρικό Βελονισμό. Ο βελονισμός έχει διάφορες τοπικές & γενικές επιδράσεις, πολλές από τις οποίες έχουν μελετηθεί λεπτομερώς.

“Ο βελονισμός δεν είναι η θεραπεία, είναι μόνο μέρος της θεραπείας”

Απαιτούνται ασκήσεις ελαστικότητας για τη μακροπρόθεσμη αποκατάσταση του μυοπεριτονιακού πόνου, ωστόσο η πορεία της θεραπείας μπορεί να επιταχυνθεί με την ενσωμάτωση του βελονισμού στο πλάνο αποκατάστασης. Υπάρχουν επίσης και άλλοι τρόποι αντιμετώπισης των trigger points που περιλαμβάνουν:

• Πιέσεις σε εν τω βάθει ιστούς με τα χέρια
• Ένεση με τοπικό αναισθητικό (όπως η λιγνοκαϊνη γνωστή και ως λιδοκαΐνη)
• Stretch and spray, μια τεχνική όπου ο μυς διατίνεται στο διαθέσιμο εύρος και στη συνέχεια ψεκάζεται με ψυκτικό σπρέι
• Απλή διάταση της επηρεαζόμενης μυϊκής ομάδας
• Εφαρμογή ζεστού και κρύου επιθέματος στους μύες (ιδανικά, ταυτόχρονα με την αντίστοιχη διάταση)
• Εφαρμογές λέιζερ

Αυτή δεν είναι μια πλήρης λίστα, καθώς υπάρχουν πολλές τεχνικές που μπορούν να εφαρμοστούν.

Η θεραπεία των μυοπεριτονιακών σημείων πυροδότησης πόνου οδηγεί σε:

• Βελτίωση στην συμπεριφορά των συμπτωμάτων
• Μειωμένη ευερεθιστότητα
• Αυξημένο εύρος κίνησης
• Βελτίωση της ποιότητας ζωής

Περαιτέρω κλινική έρευνα διεξάγεται στις νευροεπιστήμες, τόσο όσον αφορά τη κατανόηση των μηχανισμών μέσω των οποίων βιώνεται ο πόνος, όσο και την διερεύνηση διαφορετικών επιλογών θεραπείας. Αυτή η συνεχής εξέλιξη της γνώσης, καθώς και η δυνατότητα περαιτέρω βελτίωσης της καθημερινότητας και της ποιότητας ζωής των ανθρώπων που υποφέρουν, καθιστά την έρευνα γύρω από τους μηχανισμούς του πόνου ένα συναρπαστικό αντικείμενο.

Διαβάστε περισσότερα για τα τρέχοντα επιστημονικά στοιχεία για τον μυοπεριτονιακό πόνο …